Werkgever: waarom zou mantelzorg overal en in alle lagen van onze maatschappij voorkomen maar net niet in jouw bedrijf? Iedereen krijgt ermee te maken. Mantelzorg is er en gaat niet meer weg. Dat is misschien een inconvenient truth, een ongemakkelijke waarheid. Maar dit is hoe het zit.
Maar liefst 1 op de 4 werknemers in Nederland combineert mantelzorg met werk. Anders geformuleerd, betreft het dus gemiddeld 25% van het personeelsbestand van de organisatie.
Misschien denk je wel: “Hoezo is mantelzorg mijn probleem? Bij de meeste werknemers gaat de zorgtaken combineren met werk toch goed?”
Dat klopt. Maar het gaat ook nogal eens mis. Bovendien dekt “meestal” niet voldoende het kostenrisico van uitval van medewerkers af. Meestal krijgt een medewerker ook geen burn-out. Meestal heeft een medewerker geen schulden. Meestal hebben collega’s geen chronische ziekte. Meestal…. En daarom ga je er maar vanuit dat op jouw werkvloer deze dingen niet zullen gebeuren en je waarschijnlijk niet voor grote kosten komt te staan.
Juist daarom neem ik je mee in de ongemakkelijke waarheid over mantelzorg. Ook voor jou als werkgever.
Keiharde cijfers
18% van de verzuimgevallen wordt veroorzaakt door mantelzorg. Ruim 450.000 mantelzorgers in Nederland voelen zich zwaarbelast tot overbelast. Zij hebben meer gezondheidsklachten en bij 48% van de werkende mantelzorgers is de mantelzorg een belangrijke oorzaak hiervan.
Werkende mantelzorgers melden zich gemiddeld 2x vaker ziek ten opzichte van hun collega’s.
Ongeveer 1/4 van de werkende mantelzorgers overweegt minder te gaan werken of te wisselen van werkgever omdat ergens anders meer aandacht wordt gegeven aan hun werk/privé situatie..
1 op de 10 overweegt zelfs helemaal te stoppen.
Naast invloed op verloop en verzuim, heeft mantelzorg ook invloed op de productiviteit omdat de mensen zich ook veel zorgen maken, mentaal steeds alert moeten zijn. Door slaap- en concentratieproblemen.
Of afleiding door telefoontjes die niet buiten werktijd gepleegd kunnen worden. Want ook artsen, ziekenhuizen, instanties en hulpverleners hanteren kantoortijden.
Door tekorten in de zorg, vergrijzing en het langer thuiswonen van ouderen zal het aantal mantelzorgers alleen nog maar verder toenemen.
De impact
Het ziet er de komende decennia niet naar uit dat er iets zal veranderen aan de impact die mantelzorg heeft op mens, maatschappij en arbeidsmarkt. De impact nader bekeken in cijfers:
• 40% mantelzorgt meer dan 8 uur per week, waarvan 8% meer dan 20 uur per week;
• 42% mantelzorgt meer dan 5 jaar (het is dus niet zomaar voorbij wanneer een werknemer in deze situatie terecht komt
• bij 38% is de medewerker de enige mantelzorger voor de zorgvrager en doet de mantelzorg dus alleen;
• 40% van de mantelzorgers bespreekt de zorgsituatie NIET met de leidinggevende;
• 18% van de mantelzorgers meldt zich 2 weken of langer per jaar ziek. Bij niet-mantelzorgers is dit 10% (SCP, 2022).
Jij als werkgever, jij als HR-verantwoordelijke, jij als leidinggevende kan het verschil maken.
Hoe je hier mee omgaat, kan ervoor zorgen dat de balans tussen zorg en werk wél goed blijft. Dat dagjes ziek of juist een langere periode omdat mantelzorg niet zomaar stopt, beperkt blijven.
Nu we de ongemakkelijke waarheid die mantelzorg heet kennen, begrijp je dat niets doen nauwelijks een optie is. De cijfers laten zien dat werkgevers moeten investeren in beleid dat specifiek gericht is op ondersteuning van medewerkers die mantelzorger zijn.
Daarbij is het denken wij goed om te weten dat 30% van de mantelzorgers zelfs meer uren zou willen maken mits er iets verandert op het werk.
En 92%(!!) geeft aan dat mantelzorgbeleid hierbij een positief verschil maakt voor hen.
Mantelzorgbeleid
Pfff…meteen beleid gaan maken? Kan ik ook andere dingen doen?
Jazeker kan dat. Het is echter wel goed om te weten dat mantelzorgbeleid in de praktijk minder zwaar is en hoeft te zijn, dan het op papier klinkt. Je doet hiermee als het ware ook aan een stukje verwachtingsmanagement: wat kunnen en mogen medewerkers die het gesprek hierover aangaan ongeveer verwachten van hun werkgever (maatwerk afspraken daargelaten), hoe kijkt de organisatie tegen mantelzorgverplichtingen van werknemers aan en hoe wil zij daarmee omgaan, en wat behoort tot de eigen regie binnen je zorg-werk situatie?
Tenslotte is het goed om te beseffen dat mantelzorgbeleid ook werkt als een katalysator voor bespreekbaarheid. Het praat makkelijker voor een leidinggevende als hij/zij weet hoe de werkgever hier tegenover staat en wat er aangeboden mag worden. Het praat makkelijker voor de medewerker wanneer mantelzorgbeleid je duidelijk maakt dat en hoe de organisatie met je mee wil denken.
Welke andere dingen zijn helpend die je als werkgever makkelijk kunt organiseren?
• Trainingen voor leidinggevenden
• Workshops over mantelzorg en eigen regie voor de medewerker zelf
• Een mantelzorg inloopspreekuur
• Een survey binnen de organisatie waarin je medewerkers én leidinggevenden bevraagt naar behoeften, dilemma’s en angsten over de effecten van combinatie, bespreekbaarheid in de organisatie, reacties van collega’s/teams etc. Dit biedt een gedegen fundament voor verdere acties en interventies
• Implementeer communicatie over mantelzorg in de organisatie.
Wake-up call
Het idee dat iedereen vroeg of laat mantelzorger wordt, zou 𝗲𝗲𝗻 𝘄𝗮𝗸𝗲-𝘂𝗽 𝗰𝗮𝗹𝗹 moeten zijn voor elke werkgever.
We kunnen het ons niet meer veroorloven om mantelzorg te zien als een persoonlijke kwestie; het is 𝗲𝗲𝗻 𝗺𝗮𝗮𝘁𝘀𝗰𝗵𝗮𝗽𝗽𝗲𝗹𝗶𝗷𝗸𝗲 𝘂𝗶𝘁𝗱𝗮𝗴𝗶𝗻𝗴 𝗱𝗶𝗲 𝘃𝗿𝗮𝗮𝗴𝘁 𝗼𝗺 𝗰𝗼𝗹𝗹𝗲𝗰𝘁𝗶𝗲𝘃𝗲 𝗼𝗽𝗹𝗼𝘀𝘀𝗶𝗻𝗴𝗲𝗻. Organisaties spelen hierin een sleutelrol, samen met (lokale) overheid.
De toekomst?
Het is van cruciaal belang dat 𝗼𝘃𝗲𝗿𝗵𝗲𝗶𝗱, 𝘇𝗼𝗿𝗴𝗶𝗻𝘀𝘁𝗲𝗹𝗹𝗶𝗻𝗴𝗲𝗻 𝗲𝗻 𝘄𝗲𝗿𝗸𝗴𝗲𝘃𝗲𝗿𝘀 nu 𝗮𝗰𝘁𝗶𝗲 ondernemen!! 𝘋𝘦 𝘵𝘰𝘦𝘬𝘰𝘮𝘴𝘵 𝘷𝘳𝘢𝘢𝘨𝘵 𝘰𝘮 𝘦𝘦𝘯 𝘯𝘪𝘦𝘶𝘸𝘦 𝘮𝘢𝘯𝘪𝘦𝘳 𝘷𝘢𝘯 𝘥𝘦𝘯𝘬𝘦𝘯 𝘰𝘷𝘦𝘳 𝘻𝘰𝘳𝘨 𝘦𝘯 𝘮𝘢𝘯𝘵𝘦𝘭𝘻𝘰𝘳𝘨. 𝘐𝘦𝘥𝘦𝘳𝘦𝘦𝘯 𝘻𝘢𝘭 𝘦𝘳𝘮𝘦𝘦 𝘵𝘦 𝘮𝘢𝘬𝘦𝘯 𝘬𝘳𝘪𝘫𝘨𝘦𝘯, 𝘮𝘢𝘢𝘳 𝘯𝘪𝘦𝘮𝘢𝘯𝘥 𝘩𝘰𝘦𝘧𝘵 𝘩𝘦𝘵 𝘢𝘭𝘭𝘦𝘦𝘯 𝘵𝘦 𝘥𝘰𝘦𝘯. 𝘋𝘰𝘰𝘳 𝘴𝘢𝘮𝘦𝘯 𝘷𝘦𝘳𝘢𝘯𝘵𝘸𝘰𝘰𝘳𝘥𝘦𝘭𝘪𝘫𝘬𝘩𝘦𝘪𝘥 𝘵𝘦 𝘯𝘦𝘮𝘦𝘯, 𝘬𝘶𝘯𝘯𝘦𝘯 𝘸𝘦 𝘦𝘳𝘷𝘰𝘰𝘳 𝘻𝘰𝘳𝘨𝘦𝘯 𝘥𝘢𝘵 𝘮𝘢𝘯𝘵𝘦𝘭𝘻𝘰𝘳𝘨𝘦𝘳𝘴 𝘥𝘦 𝘴𝘵𝘦𝘶𝘯 𝘬𝘳𝘪𝘫𝘨𝘦𝘯 𝘥𝘪𝘦 𝘻𝘦 𝘯𝘰𝘥𝘪𝘨 𝘩𝘦𝘣𝘣𝘦𝘯 𝘰𝘮 𝘥𝘦𝘻𝘦 𝘦𝘴𝘴𝘦𝘯𝘵𝘪𝘦𝘭𝘦 𝘵𝘢𝘢𝘬 𝘷𝘰𝘭 𝘵𝘦 𝘩𝘰𝘶𝘥𝘦𝘯.
Neem contact op (info@mantelzorgmetbeleid.nl) als je hier advies of hulp bij nodig hebt. Dat geldt ook voor alle eerder genoemde interventies, maak gerust gebruik van onze expertise. Zie ook: Dienstverlening | Werkgevers | Mantelzorg met beleid
*De genoemde cijfers zijn afkomstig van MantelzorgNL en het Sociaal Cultureel Planbureau